NVvP

ACHTERGROND

Problemen, vragen en onzekerheden op het gebied van seksualiteit, intimiteit en relaties zijn zeer frequent onder mensen met schizofrenie. Seksueel geweld, seksuele functiestoornissen, risicogedrag en moeite met het aangaan van relaties zijn in de literatuur frequent gerapporteerde problemen. Binnen het huidige behandelaanbod is echter weinig tot geen aandacht voor deze problematiek. In dit kwalitatieve onderzoek is in kaart gebracht op welke wijze seksualiteit, intimiteit en relaties aandacht behoeven binnen de behandeling.

DOEL

In kaart brengen op welke wijze de onderwerpen seksualiteit, intimiteit en relaties aandacht behoeven binnen de behandeling van jongeren met een psychotische kwetsbaarheid en het ontwikkelen van bij de resultaten passende interventie.

METHODE

Kwalitatief onderzoek middels focusgroepen waarbij momenteel 18 cliënten en 12 zorgprofessionals vanuit GGZ Drenthe en het Universitair Centrum Psychiatrie te Groningen hebben geparticipeerd. De bijeenkomsten zijn opgenomen op audiotape volgens richtlijnen van Morgen (2007). Opnames zijn vervolgens uitgeschreven, gecodeerd en geanalyseerd middels Nvivo, een computerprogramma dat ondersteuning biedt bij de analyse van kwalitatief materiaal. De daaropvolgende analyse is stapsgewijs uitgevoerd, waarbij de methodiek beschreven in de werken van Krueger and Casey (2000), Morgan (1998), Casey (1995), en Morgan & Krueger (1998) is gehanteerd.

RESULTATEN

Uit deze exploratie is gebleken dat beide groepen het belang van aandacht voor seksualiteit, intimiteit en relaties binnen de behandeling unaniem onderstrepen. Zowel cliënten als zorgprofessionals geven aan dat hier momenteel onvoldoende aandacht voor is. Beide groepen benoemen aandacht voor het aangaan van relaties en contacten als belangrijk onderwerp. Ook de rol van het ziek-zijn binnen het aangaan van seksualiteit, intimiteit en relaties roept een hoop vragen en onzekerheden op bij cliënten. De vrouwelijke cliënten benoemen het belang van aandacht voor grenzen en wensen als belangrijke thema’s. Zorgprofessionals voegen daar aandacht voor medicatietrouw en risicogedrag aan toe.

Cliënten geven aan behoefte te hebben met medecliënten te sparren over de genoemde onderwerpen enerzijds en het ontvangen van voorlichting vanuit zorgprofessionals anderzijds. De genoemde onderwerpen dienen bij voorkeur in een groepscontext besproken te worden waarbij opsplitsing op basis van geslacht niet wenselijk is. Alleen de onderwerpen die direct gerelateerd zijn aan het persoonlijke seksuele functioneren, lenen zich voor louter een individuele context. Onderlinge ervaringsuitwisseling omtrent de thema’s relaties en contacten leggen, de rol van het ziek-zijn en het aangeven van grenzen en wensen is gewenst. Voorlichting is wenselijk aangaande de invloed van medicatie, verschillen tussen mannen en vrouwen en soa en anticonceptie. Een belangrijke aantekening die door veel cliënten wordt gemaakt, is dat aandacht voor deze thematiek binnen de behandeling geen verplichtend karakter dient te kennen. Aandacht voor veiligheid en vertrouwelijkheid is eveneens van belang.

CONCLUSIES

Aandacht voor seksualiteit, intimiteit en relaties zal een grotere plaats in moeten nemen dan momenteel wordt gedaan binnen de behandeling van jongeren met een psychotische kwetsbaarheid. Binnen dit onderzoek zijn concrete handvaten geboden die hier sturing in kunnen bieden. Om aan deze behoefte tegemoet te komen wordt door GGZ Drenthe een spel ontwikkeld dat de genoemde thematiek op een speelse wijze aan de orde stelt en onderlinge ervaringsuitwisseling stimuleert.

REFERENTIES

Casey, M.A. (1995). Concerns in the analysis of focus group data. Qualitative Health Research 5(4):487–495.

Krueger, R.A., Casey, M.A. (2000). Focus groups: A Practical Guide for Applied Research. 3e editie. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Morgan, D.L., Krueger, R.A. (1998) The focus groups kit. Sage, London .

Morgan, D.L. (1997). Focus groups as qualitative research. Qualitative research methods, vol. 16. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.