NVvP

ACHTERGROND

Bij een manie op latere leeftijd kan er sprake zijn van een psychiatrische aandoening zoals (al dan niet laat ontstane) bipolaire stoornis, geagiteerde depressie of psychose, maar de manie kan ook veroorzaakt worden door een somatische aandoening zoals een delier, dementie of een secundaire manie. Gerichte diagnostiek is nodig om hiertussen te differentiëren.

DOEL

Kennis verbreden over de specifieke kenmerken en differentiaaldiagnostiek van laat ontstane (hypo)manie.

METHODE

Systematische review over manie op latere leeftijd en klinische demonstratie van symptomatologie, diagnostiek en behandelingsmogelijkheden aan de hand van een videofragment van een patiënte met een laat ontstane manie.

RESULTATEN

Manie na het 50^e levensjaar is niet zeldzaam, het is in 8% van alle opgenomen psychiatrisch patiënten de reden van opname. De klinische presentatie kan anders zijn dan bij jongere volwassenen, waardoor de differentiaaldiagnostiek lastig kan zijn. Somatische screening inclusief beeldvorming van de hersenen wordt aangeraden. Voor symptomatische behandeling zijn lithium en antipsychotica de middelen van eerste keus.

CONCLUSIE

Bij ouderen heeft het aantonen of uitsluiten van organiciteit (secundaire manie, dementie, delier) een belangrijke plaats. Symptomatische behandeling is, met enkele kanttekeningen, gelijk aan die van jongere volwassenen. Onderhoudsbehandeling is bij secundaire manie niet altijd nodig, maar moet wel overwogen worden als er risicofactoren voor een bipolaire stoornis aanwezig zijn.

LITERATUUR

van Lammeren A, Dols A, van Gerven H, e.a. Manie op latere leeftijd: bipolaire stoornis als diagnose per exclusionem. Tijdschr Psychiatr. 2011;53(11):813-23. Review.

Dols A, Kupka RW, van Lammeren A, e.a. The prevalence and presentation of late-life mania, a review. Under review.