Tenback, D.E., Bakker, P.R., Harten, P.N. van
Locatie(s): Pieter Baan Zaal
Categorie(ën): Bijscholing; Symposium
ACHTERGROND
Tardieve dyskinesie (TD) wordt gezien als bijwerking van antipsychotica. Er zijn echter aanwijzingen dat TD ook een symptoom kan zijn van schizofrenie en dat vroege bewegingsstoornissen voorspellend zijn voor een slechter ziektebeloop en dat dit zodoende een endofenotype zou kunnen betreffen (van Harten en Tenback, 2009).
DOEL
In een cohort met langdurig opgenomen mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) werd gekeken naar TD-geassocieerde factoren, waaronder antipsychotica in het bijzonder.
METHODE
Een dwarsdoorsnede-onderzoek werd uitgevoerd in GGz Centraal, locatie Zon en Schild in Amersfoort. 252 patiënten (opname >1 jaar) met EPA werden door getrainde medewerkers gescreend met gevalideerde vragenlijsten op bewegingsstoornissen en andere bijwerkingen, aangevuld met data uit het elektronisch patiëntendossier.
De diagnose TD werd gesteld conform de Schooler en Kane-criteria. Een predictiemodel met binaire logistische regressie werd gebruikt om factoren op te sporen voor TD. Deze factoren waren gebaseerd op de hedendaagse literatuur.
RESULTATEN
50% van de EPA-patiënten had TD. TD had een significante correlatie met andere bewegingsstoornissen. Het predictiemodel verklaarde 24,9% van het voorkomen van TD, waaronder leeftijd, sekse, antidiabetica, parkinsonisme, acathisie en tardieve dystonie. Er was geen verschil tussen patiënten die een eerste- of tweedegeneratieantipsychoticum gebruikten of een combinatie van beiden.
DISCUSSIE
TD komt veel voor bij EPA-patiënten in de langdurige zorg en is met name geassocieerd met andere bewegingsstoornissen, maar niet met het gebruik van eerste- versus tweedegeneratieantipsychotica. Dit zou kunnen inhouden dat patiënten met bewegingsstoornissen een slechte prognose hebben en dat preventie van belang is (Tenback et al., 2010).
LITERATUUR
Tenback DE, et al., 2010. Incidence and persistence of tardive dyskinesia and extrapyramidal symptoms in schizophrenia. J Psychopharmacol. 24(7):1031-5.
van Harten PN, Tenback DE, 2009. Movement disorders should be a criterion for schizophrenia in DSM-V. Psychol Med. 39(10):1754-5.