Berg, J.F. van den, Kok, R.M., Marwijk, H. van, Mast, R. van der, Naarding, P., Oude Voshaar, R., Stek, M., Verhaak, P., Waal, M. de, Comijs, H.
Locatie(s): Auditorium 1
Categorie(ën): Diagnostiek; Epidemiologie; Symposium
ACHTERGROND
Zowel het niet drinken van alcohol (geheelonthouding) als overmatig alcoholgebruik wordt in verband gebracht met hogere mortaliteit, een slechtere lichamelijke gezondheid, en meer risico op angst en depressie, dan gematigd alcoholgebruik.1-4 Dit soort studies is nog weinig gedaan bij ouderen, hoewel alcoholgebruik en alcoholgerelateerde problemen steeds meer voorkomen bij ouderen.
DOEL
Het vergelijken van alcoholconsumptie tussen depressieve en niet-depressieve ouderen; en onderzoeken welke factoren bij depressieve ouderen gerelateerd zijn aan geheelonthouding en riskant alcoholgebruik, vergeleken met gematigd alcoholgebruik.
METHODE
De studiepopulatie bestond uit 373 oudere deelnemers aan de Nederlandse Studie naar Depressie bij Ouderen (NESDO), gemiddelde leeftijd 70.6 (SD = 7.3), range 60-90, 66% vrouwen, allen gediagnosticeerd met een DSM-IV-depressieve stoornis, en 128 controle-ouderen. Alcoholgebruik werd vastgesteld met de Alcohol Use Disorders Identification Test (AUDIT). Deelnemers werden in drie groepen ingedeeld: geheelonthouders (AUDIT-score = 0), gematigde drinkers (AUDIT-score = 1-4) en riskante drinkers (AUDIT-score ≥ 5). We voerden een multinomiale logistische regressieanalyse uit met de AUDIT-categorieën als uitkomstmaat en demografische, sociale, somatische en psychologische variabelen als determinanten.
RESULTATEN
Van de depressieve groep waren 150 (40.2%) deelnemers geheelonthouders, 152 (40.8%) gematigde drinkers, en 71 (19.0%) riskante drinkers. De depressieve deelnemers waren vaker geheelonthouders en minder vaak gematigde drinkers dan de niet-depressieve deelnemers; er was geen verschil tussen de groepen in de frequentie van riskant drinken. Depressieve geheelonthouders gebruikten vaker benzodiazepinen, maar minder vaak antidepressiva dan gematigde drinkers. Ook hadden zij slechtere cognitieve functies dan gematigde drinkers. Riskante drinkers rookten meer, hadden minder functionele beperkingen, maar ernstiger depressieve klachten dan matige drinkers.
CONCLUSIE
Hoewel geheelonthouding vaker voorkwam bij depressieve dan bij niet-depressieve ouderen, was 19% van de depressieve ouderen een riskante drinker. Omdat riskant drinken geassocieerd is met ernstiger depressieve symptomen, en dit de gezondheid en behandeluitkomsten negatief kan beïnvloeden, is alertheid op alcoholgebruik bij ouderen met depressie geboden.
LITERATUUR
1. Blow FC, Walton MA, Barry KL, et al: The relationship between alcohol problems and health functioning of older adults in primary care settings. J. Am. Geriatr. Soc. 2000; 48:769-774.
2. Di Castelnuovo A, Costanzo S, Bagnardi V, et al: Alcohol Dosing and Total Mortality in Men and Women: An Updated Meta-analysis of 34 Prospective Studies. Arch. Intern. Med. 2006; 166:2437-2445.
3. Alati R, Lawlor DA, Najman JM, et al. Is there really a ‘J-shaped’ curve in the association between alcohol consumption and symptoms of depression and anxiety? Findings from the Mater-University Study of Pregnancy and its outcomes. Addiction 2005; 100:643-651.
4. Rodgers B, Korten AE, Jorm AF, et al: Risk factors for depression and anxiety in abstainers, moderate drinkers and heavy drinkers. Addiction 2000; 95:1833-1845