Anatomisch inzicht tijdens leverchirurgie door driedimensionale beeldvorming op een iPad
Kuhlmann, K.F.D., Schat, E., Hagendoorn, J., Nijkamp, J., Ruers, T.J.M.
Locatie(s): Foyer
Categorie(ën): Posters
Driedimensionaal (3D) inzicht is essentieel voor de planning en uitvoering van een veilige en oncologisch verantwoorde resectie van colorectale levermetastasen. Hoewel er preoperatief uitgebreid beeldvormend onderzoek wordt verricht zijn 3D-reconstructies van de lever niet standaard beschikbaar. Daarnaast is het peroperatief gebruik van de beeldvorming beperkt. Het doel van dit project is om op eenvoudige en gestandaardiseerde wijze een volledige 3D-reconstructie van het operatiegebied te construeren voor preoperatieve planning die tevens peroperatief door de chirurg gebruikt kan worden.
In dit project is gebruik gemaakt van open source software van Osirix (www.osirix-viewer.com). Dit beeldbewerkingprogramma beschikt over een groot aantal opties voor segmentatie en reconstructie. Daarnaast kunnen de reconstructies bekeken worden op een iPad. Door de iPad vervolgens steriel in te pakken wordt het mogelijk dat de chirurg de beeldvorming tijdens de operatie voor peroperatieve oriëntatie en beleidsbepaling kan gebruiken.
Preoperatieve planning van patiënten met colorectale levermetastasen werd gedaan met standaard 4-fasen CT-scans. Op de portaal-veneuze scan werd het lever- en hilusgebied automatisch gesegmenteerd op basis van grijswaarden. Het resultaat werd vervolgens manueel verfijnd. Het arteriële en portaal-veneuze systeem werden in de betreffende scans op dezelfde manier gesegmenteerd en vervolgens gefuseerd zodat de gehele vaatvoorziening van de lever in een enkele reconstructie kon worden afgebeeld. De levermetastasen en de galblaas werden manueel gesegmenteerd, omdat contrastverschillen met de omgeving in de 4-fasen scans te beperkt waren voor automatische segmentatie. Uiteindelijk werden alle segmentaties samengevoegd tot een 3D model waarin vaatvoorziening en metastasen volledig 3D konden worden beoordeeld (Fig.A&B). De tijd die nodig is voor het vervaardigen van deze reconstructies is momenteel minimaal 2 uur en wordt grotendeels bepaald door de kwaliteit van de scan. Deze procedure is bij 3 patiënten uitgevoerd. Het gesegmenteerde 3D model is samen met de originele CT scans op een iPad gezet en tijdens de operatie gebruikt (Fig.C). Met name het intuïtieve gebruik en het anatomisch inzicht van de 3D reconstructies werden tijdens de operatie zeer gewaardeerd.
Het is mogelijk om met behulp van Osirix op relatief eenvoudige wijze een inzichtelijke 3D reconstructie te maken van de lever. Het anatomische inzicht tijdens preoperatieve operatieplanning wordt hierdoor sterk verbeterd. Doordat deze reconstructies door de chirurg op een iPad zijn te gebruiken is het zeer te verwachten dat dit de kwaliteit van de ingreep ten goede komt. Verbeteringen van het scan protocol, toevoegen van PET/MR en de ontwikkeling van automatische segmentatie algoritmes zijn nodig om de reconstructieprocedure te versnellen.