Multidisciplinaire behandeling van acuut darmfalen
Atema, J.J., Jonkers, C.F., Bemelman, W.A., Serlie, M.J., Boermeester, M.A.
Voorzitter(s): Dr. W.J. Vles & dr. J.M.T. Omloo
Locatie(s): Baroniezaal
Categorie(ën): Parallelsessie; Topic: colorectaal
Darmfalen wordt gekenmerkt door een tekort aan functionerende darm onder het minimum voor adequate absorptie van voedingsstoffen waarvoor parenteraal vocht of voeding dient te worden toegediend. Acuut darmfalen omvat een specifieke groep patiënten met uiteenlopende aandoeningen die enkele weken tot maanden parenteraal gevoed dienen te worden en gebaat zijn bij multidisciplinaire en gespecialiseerde zorg om de behandeling te optimaliseren. Het doel van deze studie is het beschrijven van de resultaten van de behandeling van acuut darmfalen in een gespecialiseerd multidisciplinair team.
Alle patiënten die tussen januari 2011 en december 2012 door ons acuut darmfalen team zijn behandeld, werden geïncludeerd. In totaal werden 54 patiënten behandeld (50% vrouw, gemiddelde leeftijd 59 jaar, range 27-83). Veertig patiënten werden vanuit een ander centrum in Nederland verwezen; de overige betroffen interne verwijzingen. Bij 37 patiënten (69%) lagen postoperatieve complicaties met vooral high-output enterocutane fistels ten grondslag aan het darmfalen. De oorzaken van darmfalen bij de resterende patiënten betroffen: uitgebreide darmresecties in verband met mesenteriaal ischemie (5), radiatie-enteritis (2), motiliteitsstoornis (1) en overige aandoeningen (9).
Van de 54 patiënten hebben 22 (41%) inmiddels een hersteloperatie ondergaan (waarvan 20 in ons centrum), voorafgegaan door een mediane overbruggingsperiode van 8,5 maanden, terwijl 13 patiënten op dit moment nog in de overbruggingsperiode naar hersteloperatie zitten. Tijdens de overbruggingsperiode konden 31 van deze 35 patiënten (89%) buiten het ziekenhuis met TPV en complexe wondzorg worden behandeld.
Postoperatief werd slechts bij 1 patiënt een naadlekkage van dunne darm vastgesteld, waarvoor een relaparotomie. Vier patiënten ontwikkelden een abces waarvoor percutane drainage. Bij de geopereerde patiënten zijn tot op heden geen recidief fistels vastgesteld. Na een mediane follow-up van 3 maanden (0-18) na operatie is 77% (17/22) van de geopereerde patiënten onafhankelijk van parenterale voeding. Eén patiënt is 4 maanden postoperatief overleden ten gevolge van onderliggend primair lijden.
Vier andere patiënten zijn tijdens overbrugging naar een hersteloperatie overleden ten gevolge van onderliggend primair lijden. De 15 overige chirurgische patiënten kregen om diverse redenen parenterale voeding buiten het ziekenhuis; bij 13 kon de parenterale voeding uiteindelijk worden gestaakt.
Acuut darmfalen is een complexe aandoening die in de meerderheid van gevallen wordt veroorzaakt door postoperatieve complicaties na abdominale chirurgie. Een multidisciplinair acuut darmfalen team kan de zorg zo organiseren dat de patiënten buiten het ziekenhuis kunnen overbruggen tot aan hun hersteloperatie. Een hersteloperatie in verband met acuut darmfalen leidt in een gespecialiseerd centrum tot goede resultaten.