NVvH

Tijdens een operatief traject van een patiënt worden veel verschillende medicamenten voorgeschreven. Tijdens het gehele proces vanaf het voorschrijven tot de toediening van het medicament kunnen er fouten optreden. Deze fouten kunnen leiden tot (vermijdbare) medicatiegerelateerde schade (adverse drug events, ADE’s). Een elektronisch voorschrijfsysteem, dat veel ziekenhuizen al gebruiken, kan dit soort schade reduceren maar desondanks blijkt dat er nog veel ADE’s voorkomen. De onderliggende ziekte en comorbiditeiten maar vooral de vele medicatiewisselingen en overdrachtsmomenten in het operatieve proces brengen risico’s op ADE’s met zich mee.

Het inzetten van een ziekenhuisapotheekteam op de afdeling zou het aantal vermijdbare ADE’s bij chirurgische patiënten kunnen verminderen. Op de chirurgische afdelingen van 3 ziekenhuizen met een elektronisch voorschrijfsysteem werden eerst baselinemetingen gedaan. Vervolgens werd een ziekenhuisapotheekteam aan één van de chirurgische afdelingen per ziekenhuis gerandomiseerd toegewezen (interventieafdelingen). De andere afdelingen ontvingen standaardzorg (controleafdelingen). Een geblindeerd expertteam stelde het aantal en de ernst van vermijdbare ADE’s vast na analyse door middel van een triggertool methode.

In totaal werden 1661 patiënten geïncludeerd, 567 patiënten in de baselinemeting (fase 1) en 1094 patiënten in fase 2. Op de interventieafdelingen werd een significante ongecorrigeerde reductie van de incidentie van vermijdbare ADEs gezien van 5,8 naar 2,7 per 100 opnames (53%, p=0,041). Op de controleafdelingen werd een niet-significante toename van de incidentie van vermijdbare ADE’s van 2,9 naar 3,8 per 100 opnames (31%, p=0,499) gezien. Na correctie voor risicofactoren was er een significante reductie van 55% (van 5,2 naar 2,3 vermijdbare ADE’s per 100 opnames, p=0,031) op de interventieafdelingen. Deze reductie in ADE’s ging op de interventieafdelingen niet gepaard met een reductie in aantal complicaties op basis van gegevens van de LHCR. Ook werd geen reductie gezien in opnameduur.

Conclusie:

Een ziekenhuisapotheekteam op de afdeling halveert het aantal vermijdbare ADE’s bij chirurgische patiënten. Echter, deze verbetering in medicatieveiligheid niet wordt weerspiegeld in een verbeterde klinische uitkomst. Een brede implementatie van een ziekenhuisapotheekteam voor de gehele chirurgische patiëntenpopulatie kan dan ook niet worden aanbevolen. Focus van een dergelijk team op hoog-risico patiënten zou een goede optie kunnen zijn.