Een tijdelijk ileostoma: meer dan de helft van de patiënten heeft complicaties
Gelder, L. van, Sier, M.F., Lamme, B., Ubbink, D.T., Oostenbroek, R.J.
Voorzitter(s): Drs. A. van der Ven & dr. H.M. Kroon
Locatie(s): Brabantzaal
Categorie(ën): Parallelsessie; Topic: colorectaal
Een tijdelijk ontlastend ileostoma wordt meestal aangelegd om een lager gelegen naad te beschermen. Alhoewel lekkage van de naad daarmee niet wordt voorkomen, reduceert het de klinische consequenties van een eventuele naadlekkage en noodzaak tot een relaparotomie.
Doel van deze studie is analyse van complicaties in de perioperatieve periode en op langere termijn. Wanneer de door ons verwachte hoge morbiditeit inderdaad gevonden zou worden dit dan tevens zou moeten leiden tot herziening van de patiëntenvoorlichting.
We analyseerden een cohort van 570 patiënten die een ileostoma kregen in de periode 2001-2012. De gegevens uit de medische dossiers en de database van de stomaverpleegkundigen werden gecombineerd. Alle complicaties, ligduur en mortaliteit werden geanalyseerd.
De patientengroep bestond uit 313 mannen (55%) en 257 vrouwen (45%) met een mediane leeftijd van 65 jaar [spreiding 8-92]. Bij 570 patiënten werden 583 ileostomata aangelegd, waarvan 71% dubbelloops en 29% eindstandig. Onderliggend lijden was: 58% maligniteit, 12% inflammatory bowel disease, 11% diverticulitis, 8% bij complicatie na eerdere operatie, 3% bij ileus en 8% voor overige aandoeningen. De gemiddelde follow up bedroeg ruim 28 maanden.
Zestig procent van de patiënten ontwikkelde minimaal één complicatie na het aanleggen van een tijdelijk ileostoma (342/570). Bij 159/583 ileostomata (27%) traden stoma-gerelateerde complicaties op, m.n. high-output (10%), lekkage van faeces (9%) en huidirritatie (4%).
Bij 49 patiënten moest het stoma gereviseerd worden (8%). De meest voorkomende perioperatieve complicaties waren abcedering (15%), wondinfectie (12%) en ileus (8%). Bij 105 patienten (18%) werd een relaparotomie verricht, bij 42 patiënten (7%) ≥ 2 relaparotomieën. De mediane ligduur bedroeg 17 dagen (2-348). Van de gehele groep patiënten verbleef 34% op de Medium Care/Intensive Care (194/570) met een mediane ligduur van 4 dagen (1-60). De mortaliteit na het aanleggen van het stoma bedroeg 3%.
In de perioperatieve periode en op de langere termijn tot opheffen van een ileostoma bestaat een aanzienlijke morbiditeit en zelfs mortaliteit. Dit wordt slechts waarheidsgetrouw weergegeven door koppelling van registratie van de stomaverpleegkundigen en complicatieregistratie van de chirurgen.
Meer dan de helft van de patiënten die een tijdelijk ileostoma krijgt aangelegd, ervaart complicaties. De voorlichting aan patiënten door chirurgen en stomaverpleegkundigen dient conform onze bevindingen te worden gedaan. Dit betekent een herziening van de gebruikelijke voorlichting.